Gotenhafen – nazwa Gdyni wprowadzona przez niemieckich okupantów, funkcjonująca w latach 1939-1945.
Na stronie prezentowane są historyczne gdyńskie pocztówki pochodzące z okresu okupacji niemieckiej.
Wszystkie prezentowane materiały pochodzą z prywatnej kolekcji autora.
Słowem wstępu odpowiedzmy sobie na pytania: kiedy wprowadzono nazwę Gotenhafen, jaka jest geneza nazwy, jaki i kiedy został wprowadzony herb Gotenhafen.
W trakcie kampanii wrześniowej Gdynia broniona była przez oddziały Lądowej Obrony Wybrzeża pod dowództwem pułkownika Stanisława Dąbka.
Niemcy zaatakowali miasto 8 września 1939 roku.
Po pięciodniowych walkach, 13 września obrońcy Gdyni wycofali się na Kępę Oksywską, a do miasta wkroczyły oddziały niemieckie dowodzone przez generała Leonarda Kaupischa.
Decyzja pułkownika Stanisława Dąbka o puszczeniu Gdyni i kontynuowaniu walk na Kępie Oksywskiej ocaliła młode miasto.
14 września 1939 roku Lucjan Skupień (pełniący w zastępstwie Franciszka Sokoła funkcję Komisarza Rządu) przekazał cywilny zarząd miasta w ręce generała majora Friedricha-Georga Eberhardta.
Przejęcie Gdyni przez Niemców zapoczątkowało proces germanizacji miasta, a w związku z tym rozpoczął się okres prześladowania oraz wysiedlania Polaków.
Germanizację Gdyni zapoczątkowała zmiana nazwy. Używana przez Niemców, od czasu zaboru pruskiego, nazwa Gdingen z powodu jej słowiańskiego rodowodu została uznana przez okupanta za niedopuszczalną.
Przemianowanie Gdyni na okupacyjną nazwę Gotenhafen (w tłumaczeniu “Port Gotów”) nastąpiło 19 września 1939. Data nie była przypadkowa ponieważ wiązała się z wizytą Adolfa Hitlera w Gdańsku i Sopocie.
Führer odwiedził Gdynię (wtedy już Gotenhafen) 21 września, a nie jak często się podaje 19 września.
Na pocztówce przedstawiającej wizytę A.Hitlera widać baner z napisem “Zivilverwaltung Gotenhafen, a więc już ze zmienioną nazwą Gdyni.
Dzięki kwerendzie przeprowadzonej w Berlinie przez historyka dr. Jana Daniluka wiemy, że nazwa Gotenhafen powstała z inspiracji gdańskiego historyka, dr Ericha Keysera. Pomiędzy 14 a 18 września 1939 roku Keyser, na osobistą prośbę Alberta Forstera, przygotował zbór czterech inspiracji dla nowej nazwy Gdyni, jedna z nich proponowała nawiązanie do plemienia Gotów, którego pozostałości na Pomorzu były znane.
Kim byli Goci? Goci to jedno z największych plemion germańskich. Niegdyś historycy twierdzili, że ich prasiedzibą była wyspa Gotlandia, jednak wykopaliska i badania archeologiczne obaliły tę tezę. Obecnie uważa się, że prawdziwą ojczyzną tego plemienia było Götaland – historyczna kraina w południowej Szwecji. W I wieku n.e Goci przepłynęli na kilku łodziach Bałtyk ( Jordanes, historyk i kronikarz, mnich pochodzenia Gockiego w księdze “Getica. O pochodzeniu i czynach Gotów” pisze o trzech łodziach). Osiedlili się w Gothiskandzy czyli terenach Pomorza Nadwiślańskiego skąd nastąpiła ich późniejsza ekspansja terytorialna wzdłuż Wisły i Odry.
24 maja 1942 roku A.Hitler zatwierdził herb Gotenhafen, którego autorem był Otto von Schischko (według inych żródeł Raimund von Schischko) . Był to pierwszy w historii herb Gdyni ponieważ przedwojenne konkursy nie doczekały się realizacji.
Herb został wprowadzony z dniem 16 czerwca 1942 roku i obowiązywał do dnia wyzwolenia, czyli 28 marca 1945 roku. Przedstawiał on białą (srebrną) łódź żaglową, której nadburcie zdobiły tarcze ze swastykami. W domyśle herb miał przedstawiać łódź plemienia Gotów – problem w tym, że Goci używali łodzi poruszanych wiosłami, a łodzie żaglowe na Bałtyk wprowadzili Wikingowie (ok. 8 wieku n.e.). Łodzie Gotów były zgoła odmienne od łodzi przedstawionej na herbie – miały około 22 m długości, 3,8 m szerokości i 1,2 wysokości. Zbudowane były z dębowych klepek ułożonych „na zakładkę”. Łódzie te poruszane były 15 parami wioseł osadzonych w dulkach i sterowane były wiosłem umieszczonym na prawej burcie, tuż przy rufie.
Zapraszam do oglądania Galerii Pocztówek
Obecnie w galerii dostępne są 182 pocztówki – kolejne będą dodawane sukcesywnie.